CASTELAO

CASTELAO

 Xesús Redondo Abuín

Castelao é de todos, si, claro que si: de todos os demócratas, de todos os antifascistas, de todos os explotados e oprimidos, de todos os humillados e ofendidos e de todos os descalzos de todos os sitios. Si, claro que si. Pero -¡ollo!- de todos todos, non, de todos todos eu digo que non, claro que digo que non: quen explota, oprime, ofende e humilla non ten máis en común con Castelao que a remota orixe  que os homes temos nos homínidos. O que pasa é que agora sábese ben o sentido cabal daquel seu sabio aviso “non enterran mortos senón semente”. Por iso agora ata os que o chimparon a tiro limpo ó exilio, ó cabrón do exilio, din que son devotos seus de toda a vida. Pero de todos todos os que o din eu non me fío.

Castelao entrou entre catro na Chacarita o 9 de xaneiro de 1950 sendo ben pouca cousa anatómica e habendo ben poucos que coma Don Ramón Cabanillas soubesen que chegaría o día en que para aquela ben pouca cousa anatómica toda Galicia sería pouca para a súa rexa figura de galego insigne. Por iso aquel día na praia de Rianxo caían coma bágoas as estrelas. Pero daquel exilio ominoso e ruín ninguén se fixo cargo aínda hoxe en día. Non obstante, responsables habelos hainos. Eu digo que si.

Castelao morreu de exilio. Exilio que lle inferiu unha indeleble cicatriz nos seus alicerces máis íntimos. Tal foi a cicatriz que o exilio lle inferiu que morrer morreu en territorio pratense, pero vivir viviu sempre en Galicia. E preferiu que os seus ósos recibisen a súa primeira sepultura na Chacarita a pedir permiso ás autoridades da ignominia franquista para poder enterrarse no cemiterio de Tanxil como el houbese preferido. Pero non puido ser por imperativo do exilio, do cabrón do exilio.

É ben sabido que Castelao levaba na alma a terra natal enteira sempre consigo. Como ben sabido é que cada vez que Castelao poñía os pés no peirao de Rianxo o azougamento apoderábase de si. Son as súas palabras. Da miña autoría só é o poñelas aquí. A vila natal non é coma tódalas vilas. Así mesmo deixou dito. Foi alí, na Chacarita, a súa primeira sepultura e non aquí, en Tanxil, porque daquela aquí pintaban bastos e a vida dos amigos da liberdade corría perigo, corría moitísimo perigo, a vida dos demócratas, de todos os demócratas, daquela aquí perdíase coma se nada en calquera esquina. Aí están Gayoso, Seoane, Ponte, Piloto, Foucellas, o meu amigo Pedro Patiño e os centos de miles de homes e mulleres que foron debruzados dun tiro na caluga ó nunca máis polo impagable feito de disentir radicalmente dos liberticidas. A moitos e moitas, a centos de miles, quitáronlle a vida dun tiro sumarísimo, sen sequera simulacro de xuízo.

Vivir daquela aquí requiría ser refractario á barbarie e comungar cada día con cen pés de muíño. E aínda así corríase o risco de non entrarlle polo ollo a calquera corre/vai/e/dille e ás primeiras de cambio quedabas no sitio. Mil cautelas eran poucas daquela aquí á máis mínima. Todo cheiraba a adro e a pena daquela en Galicia e máis alá de Galicia. Aquí pasou o que non está nos escritos. Pero ninguén se fai autocrítica. Non. Ninguén asume a paternidade daquela ominosa sangría. Pero a Castelao sáenlle devotos a eito por todos os sitios. Hainos que da arcadas oílos. Porque se sabe certo que os hai que onte lle daban a degolar a Castelao (a Castelao e a todos os irmáns de causa) e agora que manda o voto e non o fungueiro están arreo confesándose devotos seus de toda a vida. E non serei eu quen lle afee a ninguén o feito de vir ó rego. De ningunha maneira. Antes ben ó revés. O malo é que a moitos nótanselle ás leguas as carencias dos recen conversos e o exceso de mañas raposeiras. Estaría moi ben que algúns antes de reivindicar a Castelao tan fervorosamente se desen algún que outro sincero golpe de peito.

Sería o intre de crer que viñeron ó rego e de dárllela benvida a territorio fraterno. No entanto, eu cada vez que oio a algúns invocar a Castelao coma se do santo da súa maior devoción se tratase, toco madeira. Non podo evitalo ¡Qué lle vou facer!

 

NOTAS PARA LA HISTORIA

“Recibín do amigo e camarada Xesús Redondo Abuín, unha carta dedicada a compañeiros daquela historia antifranquista do pobo de Sardina del Norte de Canarias. Carta que teño a honra de publicar neste Blok”

NOTAS PARA LA HISTORIA

Xesús Redondo Abuín

 

Queridos amigos Armando y Del Toro, Gracias por mandarme el libro Los sucesos de Sardina del Norte. Me parece un documento valiosísimo como lo que son, notas para la historia. Sobre todo por lo importantes que son los testimonios de los propios protagonistas de aquellos hechos -que ya vamos quedando menos- para que el día de mañana los historiadores puedan documentar un gran tomo de la historia verídica de la lucha del pueblo canario por la dignidad de la especie, de toda ella. Digo especie y digo toda ella y digo bien, porque es lo que han sido aquellos sucesos que ganaron la vuelta al mundo por su mucho mérito. Aquel día a aquella hora los que estuvimos allí dignificamos a la clase obrera como clase y dignificamos igualmente a la especie como especie, a toda ella. No así los que no estuvieron. Y los historiadores podrán comprobar también con vuestros testimonios que aquel día a aquella hora en aquellos hechos no hubo más que comunistas.

Comunistas del PCE para ser precisos. No estuvimos todos los comunistas de la Isla en Sardina, la verdad sea dicha, pero todos los que estuvimos allí sí éramos militantes activos del Partido Comunista. Porque a ni no me cabe duda que éramos comunistas todos los que fuimos a Sardina. Me consta que también lo eran parte de los que no han ido a Sardina. Éramos, digo, porque no pocos luego cambiaron de campo y de camisa. Sí. Incluso los hubo que luego se dedicaron a denigrarnos a los que organizamos en plan pacífico la asamblea de Sardina. Fueron ellos los que luego soplaron con más ahínco en la fragua del anticomunismo. Lo que no obsta ni niega lo que antes digo, y en lo que me ratifico: es un hecho que allí no había nadie del FLP ni de la UGT ni de la CNT ni del PSOE ni de ninguna sigla que no fuse del Partido Comunista. Y si los hubo yo ni los vi ni los oí, ni los vi ni los oí en Sardina ni en La Camocha ni en Lláscaras ni en ningún otro sitiodonde yo consumé mi militancia política. Tenían todos ellos su campamento base lejos de las zarpas de la bestia liberticida.

Cuando empezó a llover sangre a cántaros en España y toda la humedad del mundo se abatió sobre nuestras vidas todos los militantes y dirigentes de esas siglas metieron el rabo entre las zarzas y no lo sacaron hasta que no empezó a escampar gracias a los que no nos abrigamos ni un solo día y todos los días dimos la cara y nos la partieron en las comisarías y en los consejos de guerra sumarísimos. Puede que esto que digo a no pocos le pique, sé que les picará, lo sé, pero si les pica que les pique. Porque ser es innegable que fue así. Y así mismo lo dice el historiador Sergio Millares Cantero en la conclusión 3ª de su escrito: “La única fuerza organizada de oposición al sistema en las Islas era el Partido Comunista, que es capaz de liderar y dar sentido político a las demandas obreras de mejorar sus condiciones de vida y de trabajo”. Lo suscribo. Eso mismo decía yo cuando entonces y eso mismo digo yo a 44 años de aquella gran gesta de estoicismo colectivo. Lo que yo no me explico es como algunos ni siquiera hoy son capaces de dar una versión serena de aquellos hechos tan relevantes en la lucha antifranquista siendo ellos como son un mérito que le honra al conjunto del Partido de lucha que siempre fue el Partido Comunista en la Isla y en la Península. Lo que honra a todos los descalzos de la Isla y de la Península. Acaso algunos quisieran residenciar los logros habidos en sus despachos. Puede que esa intención de apropiación indebida sea posible. Pero, no, no fue de los despachos laboralistas de donde han salido los logros políticos habidos, los logros más significativos hubo que pelearlos a pulso más allá de los despachos a pecho descubierto en los centros de trabajo y de estudio, en La Camocha, Erandio, Ferrol, San Adrián del Besos, Madrid, Álava, Granada, Sardina… y suma y sigue.

Los antagonismos internos del PCE en la Isla eran como dos fieras enfrentadas a dentelladas cainitas. Para los apóstoles de todas las cautelas nunca había condiciones para disputarle espacios de libertad al franquismo y el otro bando intentaba crearlas al calor de cada conflicto. Fue lo primero que vi nada más llegar a la Isla. Y yo lo tuve claro, no vacilé lo más mínimo a la hora de tomar partido: en lugar de enrolarme en el barco varado a la espera de vientos más apacibles opté por enrolarme en el barco que se movía en la senda de alentar la lucha por la libertad conflicto a conflicto. Para eso precisamente me vine yo del exilio, para ayudar a ponerle fin a la tiranía. Y a pesar de ser yo quien más caro pagó lo de Sardina -tiro en la ingle y once años de presidio- no tengo reproche alguno para los camaradas con los que luché en Sardina y en lo que no era Sardina y los tengo todos para los capataces armados de la parte contraria que entró a nuestra asamblea a tiro limpio.

Más digo: si me quitan los tres años de exilio, el año de secuestro que me perpetraron en comandita el torturador Melitón Manzanas y el ministro Antonio de Oriol y Urquijo y me quitan la condena de once años de cárcel y lo de Sardina, me quitarían lo mejor de mí mismo. Y paso a decir algo que a mí me urge decir: no es verdad que Tony Gallardo Navarro lisonjease en el Consejo de Guerra Sumarísimo a la Guardia Civil, lo que hizo Tony fue una lúcida exposición de la política de reconciliación nacional que preconizaba desde su VI Congreso el Partido Comunista. Igual que Manuel Morales Macías le ha hecho reproches jurídicos a la farsa de juicio. Igual que yo mismo dije con un punto de premeditada gallardía que no le reconocía ninguna autoridad a aquel Tribunal para juzgarnos, que en buena ley quien tenía que estar en el banquillo era la dirección de SATRA y el sádico Comandante que me pegó el tiro; aproveché incluso para explicarle al mal encarado Presidente del Tribunal lo que el mal encarado Presidente del Tribunal no se explicaba: que los trabajadores no habíamos accedido a entregar así como así a los hermanos Gallardo y al abogado Morales Macías porque los trabajadores cuidamos a nuestros intelectuales como a la niña de nuestros ojos. Y no lo hemos hecho así porque nos dio a nosotros por ahí: lo hicimos así porque así lo decidimos días antes cabalmente en la cárcel, con buen criterio y con mucha claridad de juicio decidimos días antes de la vista convertir el juicio en un juicio al franquismo. Y si así no lo hicimos todos y cada uno de nosotros fue porque todo allí estaba montado para achicar el espíritu: banderas, gallardetes, sables y un Tribunal de caretos que solo mirarlos producía grima. Hubo dos casos que a mí me dolieron muchísimo, y que aún me duelen hoy en día: a Polo le dio un ataque de epilepsia y mi queridísimo amigo Vizcaíno se levantó dispuesto a cumplir el acuerdo colectivo de hablar y tuvo que sentarse sin ser quien a articular palabra.

Me dio mucho coraje porque vi muy claro que ellos dos las pasaron más canutas que los que sí logramos decir algo. Los que estuvimos allí sabemos que así fue y así debemos contarlo. Y contar bien alto que el responsable criminal de lo de Sardina fueron los capataces armados del cabrón de Franco y no Tony Gallardo. En la página 33 de este libro alguien pone en boca de Salvador Sagaseta lo siguiente:“No estuve en los incidentes de Sardina del Norte porque aquello era una trampa… No obstante nosotros animamos a la gente para que fuera, pero dijimos que era una aventura”. Increíble. Pues si es una aventura y una trampa no levantes el teléfono para animar a participar, levántalo para disuadir de caer en la celada. En fin, Tony Gallardo ya está en el nunca más, bien harían los titulares de los susodichos despachos en no seguir esgrimiendo el fantasma de Tony Gallardo, bien harían en dejar de imputarle la paternidad de todos los estigmas que hubo y hay en Canarias, y bien harían en esgrimir el fantasma del gran canalla ártabro, que ese sí es capaz de hacer después de muerto muchísimo daño, muchísimo. Queridos amigos Armando y Del Toro, por hoy aquí lo tengo que dejar. No tengo los correos de nadie de Canarias, tenía el de mi buen amigo Pepe Montenegro, pero ese también picó billete ya al nunca más, espíritu limpio el suyo por cierto donde los hubiere. Me gustaría que vosotros dos enviarais estas líneas a los que aún siguen metiendole caña a la casta, también a la caspa, a toda la caspa.

Un abrazo, Abuín.

Santiago de Compostela, 13/10/2014.

¡PALESTINA VENCERÁ!

Xesús Redondo Abuín

¡PALESTINA VENCERÁ!
Invocar onte a Vietnam era invocar toda a friaxe do mundo asolando o sueste asiático, que todo o sueste asiático era daquela barbarie, morte, aldraxe, escarnio, vileza, sevicia, espanto… tan espantoso era o que pasaba en Vietnam que ata o apracible Mekong chegou a preguntarse e preguntarnos que porqué tanta atrocidade. Menos mal que Vietnam era moito Vietnam e o Pentágono moi pouco Pentágono para dobregalo. Invocar Vietnam onte era igual, digamos, que invocar hoxe a Palestina ou invocar a Franxa de Gaza, Sabra e Chatila, escombro, ósos, barbarie, morte, aldraxe, escarnio, ou igual que dicir pobo borrado do mapa. Cousa que non logrará a casta emboscada no anonimato. Non. Non serán capaces de borrar a Palestina do mapa. Palestina vencerá. Seguro que vencerá. Como venceu Vietnam. Queira ou non queira a casta, Palestina vencerá, claro que vencerá. Pero urxe non obstante que o mundo empuñe a palabra e poña o grito no ceo e repita unha e mil veces ¡basta! Ó mundo úrxelle empuñar a palabra ¡basta! Porque cando o mundo diga ó unísono ¡basta!, bastará. Seguro que bastará. Será chegado o momento de que os dirixentes tomen a palabra e de que calen as armas. Mentres tanto, digámolo, digámolo alto: ¡nin un morto máis en Gaza!

Publicado en Ventorachado

CAMARADA PONTE

CAMARADA PONTE

 

 

 

Xesús Redondo Abuín.

 

Hai quen di que fostes e fomos derrotados porque a troica Stalin, Pasionaria e Carrillo vos e nos xogaron unha mala pasada. Quen así fale ou é que non sabe do que fala ou é que denigra a sabendas de que denigra. Porque entre o mundo dos acordos de Ialta e o mundo dos acordos de Potsdam hai un mundo. Aínda que entre un e outro acordo non mediaron máis que os días que van do 11 de febreiro ó 2 de agosto de 1945 os cambios que houbo na correlación de forzas foron de órdago.

Os actores dos acordos de Ialta foron Stalin, Roosevelt e Churchill e os actores dos acordos de Postdam foron Truman, Attlee e Stalin. Pero é que a maiores entre Ialta e Postdam houbo un cambio sideral na correlación de forzas: o 6 e o 9 de agosto dese ano o Pentágono soltou en Hiroshima e Nagasaki a bomba atómica. Ata aquí era Stalin o que levaba a voz cantante. A partir de aquí o que a levou foi Truman. Que foi para o que Truman ordenou tamaña brutalidade.   

Para meter en cintura a Stalin. O Xapón de Hirohito xa estaba derrotado. Eu xa sei, heroe de Galicia e de España, que todo isto xa ti o sabes. Para algo era Pasionaria a vosa estrela polar. Dígocho unicamente para deixar en evidencia ós badulaques que ou non saben o que falan ou si o saben e falan o que falan por amolar. Porque o caso é que os feitos aí están.

O día que o coronel Paul Tibbets soltou as bombas atómicas sobre Nagasaki e Hiroshima foi o día que a vosa e nosa derrota quedou cantada. A Stalin non lle quedou outra que envaiñala e tomar nota. Non tomala sería temerario. Foi na década prodixiosa de Nikita Kruschev cando a URRS volveu poder tusirlle a USA en todos os frontes. E tusiulle claro e alto. Primeiro mandou ó primeiro home e á primeira muller a sucar o espazo sideral. Despois demostrou a súa superior musculatura militar.

 

E cando quedou ben clara a súa superioridade militar, Kruschev brandiu enérxico os xenuínos zapatazos na tribuna da ONU para facerse escoitar; enerxía coa que lle dixo a Kennedi cando a crise dos mísiles que ou desistía de invadir Cuba ou el bombardeaba  Estados Unidos; enerxía coa que lle dixo: ou te retiras de Vietnam ou abro o paraugas atómico alí. Entonces as palabras de Kruschev eran palabras maiores.

 

Mini e Mero, a caída de Manuel Ponte

Palabras lidas por Xesús Redondo Abuín no acto do II cabodano de Isaac Díaz Pardo no cemiterio de Boisaca (Santiago)

VAI POR TI, ISAAC

Xesús Redondo Abuín

 

“Se o home consigue diariamente para o seu sustento un codelo de pan e unha pinga de auga fresca, mesmo servida nun vello cántaro cuarteado. ¿por que se poñerá ó servizo de outro? ¿A cambio de que profana o seu ideal, traizoa a súa conciencia e se humilla diante dos demais?”.

Así falaba hai nove séculos Omar Khaiame. Que gran patriarca das letras de todos os tempos. Que gran alma gastaba o gran Omar Khaiame. Non comungaba el cos cátedros nin coas cátedras de educación convencional. Eses cátedros e esas cátedras eran para el baluartes do sectarismo. Os verdadeiros templos do saber para el eran as tabernas. As tabernas e as jaimas dos descalzos do deserto. E eu teño para min que ese mesmo era o credo de Isaac. Lonxe estaba tamén Isaac dos dogmas oficiais e lonxe de rendirlle culto ós cartos. Comía coma unha pita. Con calquera cousa pasaba.

A Isaac non o moveu nunca a cobiza que move ós depredadores de plusvalía. O que movía a Isaac era o afán de rescatar a toda costa a memoria dos 150.000 que aínda permanecen en covas ignotas e o afán de enriquecer o patrimonio material e inmaterial dos descalzos de Galicia e de todas partes. A proba está en que o que gañaba como empresario íaselle íntegro como empedernido inconformista da causa dos descalzos. Da causa dos descalzos de Galicia e dos de todas partes. Por iso estou eu hoxe aquí. Por iso estarei mañán e máis pasado mañán. Grazas, Isaac, por non dar a torcer o brazo dos teus pertinentes e pertinaces ideais.

ILLA DE SAN SIMÓN

ILLA DE SAN SIMÓN

Xesús Redondo Abuín

A Illa de San Simón volve ser a perla do mar das mellores ostras de cantos mares hai. Que nos tempos de crespón e de cera ata as ostras sabían que aquí algo serio pasaba. E vaia se era serio o que aquí pasaba: toda a friaxe do mundo vestía aquí traxe de penado, todo aquí era cadeas, cepos, recontos, requisas, sevicia e morte, aquí imperaba a lei da morte sumaria, da morte sen sequera instrución de causa. Que era a que imperaba en todos os cárceres de Galicia e de España. En todos os cárceres e en todos os lugares. Porque daquela dicir cárcere e dicir lugar era igual. Toda Galicia e toda España eran unha colonia penitenciaria. Toda Galicia e toda España cheiraban a funeraria, a cera e a adro. E agora mesmo teño cravado na memoria a un morto que non o morreron sumariamente aquí, senón que o morreron sumariamente no cárcere de Segovia. A súa cela estaba fronte por fronte a miña. Vino morrer e non lle puiden acudir. O preso chamábase Mario Diego Capote. Era asturiano e comunista. Preso por selo. Morto polo mesmo. O crime foi o 21 de maio de 1969. Tiña un violín. Era músico. O violín era a ferramenta de se traballar a vida. Na prisión tocábao para el e para nós cando lle cadraba e había vagar. Pero aquel día o seu violín calou sumariamente para nunca máis volver tocar: Mario Diego Capote fóísenos sumariamente en sangue. A letal hemorraxia foi a mans dun bárbaro director de cárcere. O médico do cárcere de Soria prescribíralle unha dieta adecuada. Dieta que o tiña en bo estado. En moi bo estado. Pero o bárbaro Director do cárcere de Segovia, un tal Manuel Marques, ordenou aplicarlle sumariamente o rancho xeral. Rancho que sumariamente o sacou da cela que ocupaba cos pés para diante. Si. Matóunolo aquel canalla director a golpe de rancho sumario. O preso Mario Diego Capote estourou cunha descarga sumaria de graxumada. E os dous responsables directos daquel brutal asasinato foron Manuel Marques e Jesús González del Hierro, director de cárcere  e director xeral de cárceres, pero houbo un terceiro criminal: o pequeno fol de veleno ártabro, que esgrimía o fungueiro de abolar as ideas ás primeiras de cambio. Dicir dicía que era apolítico, pero matar mataba como se nada, non toleraba que lle levasen a contraria. Aquel día, meus señores e miñas señoras, escribín para Capote, para o seu violín e máis para min, que realmente foi só para min:

O violín de Capote,

do camarada Mario Diego Capote,

hoxe berra que berra

¡alto aí fillos da noite!

que topastes coas ideas

e nas ideas desta xente que pensa

non fan labor as cadeas;

este corpo ensanguentado

deste home da cadea

se ten que morrer atado

ha ser coa alma ceiba;

que aínda non naceu o ferro

nin naceu o cerralleiro

que ha encadearlle a alma

a un ideal convicto e confeso,

un ideal convicto e confeso

nin morre nin cala:

fala, fala, fala;

por máis morte que haxa,

por máis que haxa cadea:

medra, medra, medra;

e o teu violín hoxe, en lugar de chorar, toca,

camarada Diego,

cousa que te honra e que nos honra,

por máis que os carcereiros non o saiban ou non o queiran saber;

quén me dera tocar a min

igual que toca o teu violín

cando a morrer me toque,

cando a morrer me toque

quén me dera a min, Mario,

os arrestos que hoxe ten o teu violín,

que non sei se os terei;

o que si che digo, Mario,

é que hoxe estou para cuspirlle á cara ó mundo,

ó mundo e á puta que o fixo;

un bico, Mario, un bico.

Publicado no Blog Ventorachado

1000 ISAAC MÁIS LLE FARÍAN FALTA Ó FOGAR DE BREOGÁN

1000 ISAAC MÁIS LLE FARÍAN FALTA Ó FOGAR DE BREOGÁN

Xesús Redondo Abuín

Tiña un amigo eu, un bo amigo, un amigo dos de tres en cunca, dos de antes, dos poucos que me quedan, que lle chamou Isaac Díaz Parvo. Como están oíndo. Non podo precisar se foi en Can sen dono onde llo chamou ou foi en outra parte calquera, puido ser mesmo nun retrinco dun pano de mesa de papel. El sempre andaba co  seu bisturí de escribir deixando arreo recados incandescentes por todos os sitios. Digo incandescentes porque os seus recados queimaban sempre collésense eles por onde se collesen. Non sei onde llo chamou, repito, pero que llo chamou poden poñerlle o cuño. E sei seguro tamén que llo chamou por tocarlle o nabo ben tocado, só por tocarlle o nabo ben tocado. Porque o meu amigo, o meu bo amigo, o amigo dos de tres en cunca, dos de antes, dos poucos que me quedan, sabía tan ben coma min que Isaac era listo coma un allo. Chamoullo polo que teño dito, si, pero tamén, cónstame, por unha contradición capital-traballo das denominadas antagónicas por Marx, contradición que quedou en táboas grazas a que o mellor letrado laborista que houbo en Galicia conseguiu unha conciliación que parecía imposible. Tanto un como outro non daban o brazo a torcer así como así. O mérito foi todo do excelente letrado. Tamén meu amigo. Letrado excelente que tamén foi excelente edil no Concello Herculino, cidade que levou a Curros a dicir que se lle desen a el a escoller entre entrar nela de noite ou entrar no ceo de día el non sabería qué elixir. Pero vou ó que quería ir. O día que Galicia faga inventario do seu patrimonio nacional e de clase, que terá que facelo algún día, ese día verase ben o pouco que Isaac precisaba para vivir e o moito que Isaac valía: comía frugal, vestía como vestía, andaba nun coche en pésimo estado e foise co posto. Pero deixou para uso e disfrute de todo mundo canto tiña. Corren tempos nada propicios para a camaradería. Eu xa din de baixa a unha chea deles na miña lista. Pero estes tres seguen de alta. E nunca caerá ningún dos tres da miña lista de amigos. A Isaac ata lle pasarei por alto a súa fea fase última de comunista descrido. 1000 Isaac máis lle farían falta a Galicia.

PALABRAS PARA UN HEROE DE GALICIA E DE ESPAÑA

PALABRAS PARA UN HEROE DE GALICIA E DE ESPAÑA

Xesús Redondo Abuín 

Nomear a Manuel Ponte Pedreira nas casas cuarteis da comarca, e de máis alá da comarca, era nomear a corda na casa do aforcado. Non pensaban noutra cousa: só pensaban en matalo. ¡Morto o can, acabouse a rabia! Era o que pensaban os 500 canallas con cabeza de charón e alma de cabróns que o cribaron a balazos. Se é que os cabróns que o cribaron pensaban. Porque o certo é que o morto o can, acabouse a rabia era o lema do cabrón de cabróns que mandou cribalo. E cribárono. Si. Pero foi para nada. Grazas por morrer sen engruñarte, Ponte, grazas, moitas grazas por perdurar.

Ó valioso e valoroso xefe guerrilleiro tíñanlla xurada. Había que matalo. Había que matalo canto antes. Custase o que custase. Era a orde dada polo pequeno fol de veleno ártabro. A ética non importaba nada. O de menos era o honor militar. O de máis era matalo. E matárono. Pero, insisto, para nada.

Ós canallas que o cribaron e ó canalla de canallas que mandou cribalo saíulles o tiro pola culata. Porque a potente figura de Ponte, lonxe de ir a menos de morto, foi a máis, foi a moito máis. Tanto a máis foi que nas casas cuartel, en todas elas, e no propio Pazo do Pardo, quedaron aqueloutrados coa valentía demostrada polas xentes do contorno, e de máis alá do contorno, o día do enterro de Ponte en Fontao. A ira popular era tanta, que se cortaba a navalla naquelas caras.

    Os canallas que o cribaron, e o canalla de canallas que mandou cribalo, querían sementar o pánico en toda Galicia e en toda España. Pero o que conseguiron foi esporear o valor popular. E esporeárono tanto, que o enterro do admirable e admirado Ponte foi o enterro máis multitudinario de cantos se acordaban na comarca.

    Ponte caeu en Fontao o 21 de abril de hai 66 anos a mans de 500 contrarios. 500. Imposible era que se salvase. Pero despois de morto, Ponte seguiu librando batallas. E gañándoas. O seu durmido corazón foi caixa de recrutamento na comarca e máis alá da comarca. Tanto que ó correr a voz de boca en boca, as incorporacións á guerrilla, en lugar de ir a menos, foron a máis, foron a moito máis.

Da potente pegada da figura de Ponte deu boa proba unha lenda que apareceu gravada a balazos no tronco dun impoñente carballo ancestral. Lenda que era para enmarcar. Velaquí está: ¡Choraron as serras, choraron os toxos e chorou o pan; máis ti, camarada Ponte, segues sendo o capitán!

Deuse por seguro -polas distintas traxectorias e polos distintos calibres dos proxectís- que a gravación da lenda foi obra de varios, e chegou a correr o rumor de que ó mando da partida que a gravou estaban o propio Gómez Gayoso e o propio Antonio Seoane. Outros dous heroes de Galicia e de España.

Chameille pequeno fol de veleno ó innomeable felón de Ferrol. E acaso, e sen acaso, o propio fose chamarlle sapo frustrado. Porque o que desde mocete quería el era ser infante, e se quixo entrar na carreira militar tivo que entrar de pistolo; pois de cintura para riba daba a talla raspada, pero é que de cintura para baixo nin a talla raspada daba. E, para máis, era tal a súa asimetría física e tan pouco dotado estaba de voz de mando que o propio cabrón de Queipo de Llano adoitaba chamarlle Paca la Culona por detrás.

Acaso esta frustración explique en parte o lema seu de ¡morto o can, acabouse a rabia! Pero con aqueles tres asasinatos de Fontao saíulle ó teimado xeneral o tiro pola culata. Porque Ponte de morto, en lugar de ir a menos, veu a máis. Veu a moito máis. Xa o dixen. Pero é igual. Quero repetilo e repítoo. Querían sementar o pánico na sociedade civil, e o pánico onde golpeou forte foi nos cuarteis da incivil Garda Civil e no propio Pazo do Pardo. Non se explicaban como centos de homes e de mulleres de todas as aldeas da comarca asistiron ó enterro de Ponte desafiando todos os perigos, a cara destapada ¡Qué saberían eles de estoicismo civil!

E sendo certo que a guerrilla non foi quen a vencer á besta, en canto o novo movemento obreiro non se puxo en pé e botou a andar, a guerrilla foi o único facho que nos quitou noite ós descalzos, e o único lume da dignidade nacional e de clase. A guerrilla acabou derrotada. Claro. Cómo non ía acabar derrotada se os aliados optaron polos seus intereses de Estado e importoulles nada de nada o sapo de Portugal e o sapo de España. Mágoa non os fulminara un raio.

A non poucos enchéselle agora a boca de loas á transición española. Pero ti ben ves, Ponte: a 68 anos de que as bandeiras da liberación ondeasen vitoriosas de Vladivostok a Andorra, vós, os que deches a cara por ela ata que vola partiron: comestos polo silencio. E nós, os descalzos, acosados a babor e a estribor polas preferentes e a corrupción. E que ninguén arrebole contra min agora o vocábulo demagogo en forma de fungueirazo: eu nin digo que todos os políticos sexan iguais nin que todos rouben, o que digo é que os que rouban son todos uns cabróns. E que con un que haxa, sobra.

E agora, camarada Ponte, fareiche dúas confidencias. Unha é que é a propia especie a que necesita coma o aire que respira enxugarvos a vos e enxugarse ela de vez da mala baba que vos denigra e nos denigra. E outra é que en canto os vosos nomes non entren con todas as da lei en letras douradas nos libros de texto, ninguén ten dereito a sacar peito. E porque ben sei que ti non propendes a empoleirarte, unha derradeira confidencia che farei: ningún dos supostos pais da transición e ningún dos ministros que houbo ata hoxe che chegan a ti ós nortellos. Non nos queda outra, pois, camarada Ponte: hai que botar do poder ós mediocres e ós ladróns, e poñer a coidar o de todos ós máis honrados. E despois de poñer ós máis honrados, non quitarlles ollo, por se as moscas. Mágoa de escrache xeral que acabe con todos os ladróns no cárcere.

1.604 Palabras para Avelino

1.604 PALABRAS PARA AVELINO

Xesús Redondo Abuín

Avelino Pousa Antelo morreu de vello. E ninguén o diría. Parecía un meniño de espírito. Igual bailaba na punta do pé que tocaba o tamboril despois de soltar un espiche. Sempre florido.
Este home, este bo home, viviu 40 anos sen telas todas consigo: cada vez que picaba á súa porta a leiteira nunca sabía a ciencia certa se sería a leiteira ou non sería. Afortunados os que non saben o que é ter que estar con esa mosca tras da orella corenta anos consecutivos noite e día.
Souben que este home, bo, repito, andaba coa mosca tras da orella nada máis que o vin. Foi en Romero Donallo, onde tiña daquela el o seu domicilio. Fomos falar con el outro e máis eu con motivo da manifestación nacional e de clase do 4 de Nadal pola autonomía de Galicia que íamos celebrar ós poucos días en Vigo. Íamos dous, xa digo, un excelente compañeiro da UGT e mais eu. E a nosa misión era lograr o seu plácet e o seu apoio activo á manifestación xa que fora en 1936 un activo entusiasta na campaña do SI. Pero nin nós o coñecíamos nin el nos coñecía. Factor nunca propicio. Ou case nunca propicio.
Primeiro entreabriunos a porta. Despois franqueóunola e xa todo foi boas maneiras e cortesía. Ben se vía que estabamos tratando cun mestre que abeberara nos mananciais da Institución Libre de Ensinanza. Todo foi pedagoxía, bo trato e bonhomía. Pero saír saímos de oílo os dous sen saber se a súa exquisita corrección era non ou era si. Non fomos quen a colixilo.
E vouno dicir. Só trinta anos despois souben por el mesmo que era non. Que non asistiu en Vigo á manifestación do 4 de Nadal pola autonomía de Galicia. Co cal se librou dunha boa, que foron moitas e moi duras as cargas que efectuou contra nós, contra todos nós, a policía. A manifestación ser foi un éxito de asistencia. Pero a policía empregouse tan a fondo e tan a eito que fomos moitos os que levamos ben que rascar para varios días: preñadas, vellos, mozos, nenos… recibiran orde de cargar sen contemplacións e así fixeron. Cargaron brutalmente. Durante horas. Por todo Vigo. Un dos que levou ben que rascar foi, como non, o profesor Alonso Montero. Que sempre logra non pasar desapercibido nin sequera entre miles. Tanto mallaron nel que, nun momento dado, chegou a carpirlle á policía fóra de si ¡non me peguen máis, hostia! Pero de nada lle serviu. Foi como se non carpise. Igualiño.
O noso flagrante fracaso no intento de recuperar para a mobilización política ó veterano galeguista deixounos ós dous, ó compañeiro de UGT e a min, coa alma tocada. Tocadísima. Pero tampouco era cousa nin de quedarnos chafados nin de afeárllelo ó bo de Avelino. Non nos quedaba outra que reaccionar con espírito deportivo. E encaixámolo. Qué remedio. E ben pensado, hai que dicir que fixemos ben, que fixemos moi ben en facernos cargo de que gato escaldado, da auga fría escapa. Se faríamos ben, que un ano ou dous despois de nós os dous, chegou a xunta el David Otero e engraxoulle os eixes e púxoo a rodar como novo ata que o seu reloxo biolóxico lle dixo ata aquí chegaches, Avelino ¡Olé! por David Otero, ¡olé!, ¡ole! e ¡olé!
Foi así. Logo despois Avelino sacudiuse a mosca que levaba consigo desde o fin da incivil Guerra Civil e volveu ser o activista que tiña sido. Coincidín con el en moitos sitios: en Teo, en Saa, na Estrada, en Santiago, en Liripio… en multitude de sitios e en todos eles polo mesmo motivo: honrar a heroes e heroínas de Galicia e de España que preferiron morrer de pé e sen engruñarse defendendo a liberdade e o pan contra todos os perigos. E pagaron ca vida.
E non paso de aquí sen dicilo: teño fachenda de ter coincidido en actos civís e cívicos con tres ilustres activistas do séquito de Castelao. Son estes, aquí están: Don Avelino Pousa Antelo, Don Isaac Díaz Pardo e Don Antonio Fraguas Fraguas. Tres apóstolos da autonomía e da camaradería.
Aínda que Avelino chegou a dicirme a min un día que entre el e Isaac non todo foi sempre fraternidade e camaradería. Porque un era disciplinado e ortodoxo e outro era heterodoxo e díscolo. Cousa que ata Isaac recoñecía.
Tantas chispas teñen saltado entre eles que, seino por eles, unha noite saíron xuntos de pitada polo SI e a Isaac íaselle a man e a brocha e escribía TODO O PODER PARA OS SOVIETS e a Avelino, que quería que Isaac se ativese ás consignas recibidas, nun momento dado, fóiselle a lingua e o pé e rodaron polo chan brocha e pintura. Co cal Isaac fartouse de chamarlle reaccionario a Avelino e Avelino fartouse de chamarlle a Isaac bolchevista.
E a verdade é que Isaac chegou a chamarlles reaccionarios ata a Don Anxel Casal e a seu propio pai, Camilo Díaz Valiño. E un apareceu paseado nunha cuneta en Teo e outro apareceu paseado nunha cuneta en Saa. Para taparlle a boca a Isaac dun sopapo. Total para logo acabar votando desde 1982 ó partido de Paco Vázquez, aínda que facendo constar, iso si, unha vez tras outra que o seu voto rosa e non roxo era provisional e precario. É dicir, como son agora os postos de traballo; mentres Don Diñeiro se consolida como rei do mambo no imperio da plusvalía. Xa ningún emperador do diñeiro volveu falar de refundar o capitalismo ¿Para qué? Teñen toda a forza de traballo do mundo ós seus pés. E os sindicatos de clase, todos os sindicatos de clase, a velas vir.
Don Antonio Fraguas Fraguas tamén formou parte como Isaac e Avelino do séquito de Castelao, como digo máis arriba, cousa que nunca esgrimiu ó seu favor. Nunca procurou galardóns. Era tan modesto e austero el que se foi ó nunca máis tan lixeiro de equipaxe como se foi Don Antonio Machado. Ambos os dous fóronse co posto. Todo en ambos foi frugal. E foron felices. Moi felices. Máis que moitos dos que teñen de todo. Son os dous a proba do nove, a metáfora perfecta de que non é máis feliz quen máis ten senón quen menos precisa. Os dous nolo confirman. Eran e son dúas almas de porcelana.
E poden poñerlle o cuño. A Don Antonio Fraguas, gran antropólogo e gran persoa, pedinlle unha vez no nome da Asociación de Veciños que nos fixese o gran honor de vir a facer o pregón o día que inauguramos este novo e espléndido ámbito urbano de Santiago que se chama Fontiñas, e veu. Sen que fixese falta insistirlle. E pronunciou un pregón espléndido. Exquisito. Fun a buscalo e a levalo en taxi ó seu domicilio, pois daquela xa levaba el ó lombo un bo saco de anos, e coa naturalidade que gastaba el contounos durante o traxecto ó taxista e a min que un día apareceu pintado SI Ó ESTATUTO diante do centro no que el exercía a docencia e as autoridades competentes ordenáronlle que collese unha escoba e un caldeiro e que fose borra-la pintada. E sen dicir palabra obedeceu. Colleu o caldeiro e a escoba e foi. Pero en vez de limpar a pintada, o que limpou ben limpo foi todo menos as letras, co cal a pintada resultou máis rechamante aínda. A consecuencia foi fulminante: apartárono da función docente e puxérono a desempeñar funcións subalternas. Incluso a limpar os despachos das autoridades. Autoridades competentes, si. Pero qué canallas elas.
Hai filósofos que din que a historia é obra das personalidades. Que as masas son meros ceros, dos cales o seu valor depende do díxito que os antecede. Non é certo. A historia é obra de todos. Aínda que todos non teñamos a mesma relevancia. E estes tres persoeiros dos que estamos falando foron e son dos que engaden valor ó día a día colectivo.
Nos últimos trinta anos coincidín cos tres en multitude de ocasións, en multitude de sitios. Con Don Antonio eu sempre fun de oínte. El sempre de douto. Falase do que falase. El prodigar non se prodigaba en actos de signo netamente político.
Isaac e avelino, si. Con Isaac e con Avelino compartín tribuna ducias de veces en ducias de sitios. E non agardo máis para dicilo: se a min me quitasen as loitas nacionais e de clase que compartín con eles e con outros, deixaríanme na indixencia moral, quedaría no chasis. E para qué querería logo eu pasear por Galicia adiante a miña carcasa. Para nada. Para nada de nada.
Citarei algunha das tribunas e algúns dos sitios nos que coincidín con Avelino e con Isaac. Todos non. Perdín a conta. Sería imposible. Como están oíndo. Estes son algúns dos que me acordo agora a bote pronto: tres actos en honor ó chofer de Líster, Alfredo García Caramés, no cemiterio de Liripio; dous actos en honor a Anxel Casal na cuneta onde o envorcaron os seus asasinos; un acto en honor a Camilo Díaz Valiño na cuneta na que apareceu sen vida; coincidimos 5 ou 6 veces no cemiterio de Fontao en honor ós tres guerrilleiros alí abatidos o 21 de abril de 1947, nestas ocasións, como noutras moitas, compartimos tribuna David Otero, Abella, Bernardo Maiz, Mini, Mero e media Quenlla. Adoitaban ser actos abertos nos que todos podiamos facer uso da palabra libremente. E Avelino era un dos que nunca perdía de cubrir cupo. Ás veces con moeda forte, ás veces co solto que sempre levaba consigo. Así era Avelino. Así como digo.
 

E NON OS FENDEU UNHA CHISPA COMO MERECÍAN

E NON OS FENDEU UNHA CHISPA COMO MERECÍAN

Xesús Redondo Abuín

     Chegou o Prestige, e xa todo foi noite en Galicia. Noite negra coma a parrumeira. Negrísima. Tan negra negra foi, que o mar, a terra e máis nós, chegamos a pensar que xa nunca máis volvería abrir o día en Galicia. E non era alarmismo. Era realismo. Se o día volveu abrir foi grazas a que o pesimismo da negra realidade empedernida foi vencido polo vigoroso optimismo da vontade colectiva. Foi o voluntariado militante o que obrou o milagre de que volvese abrir o día en Galicia. E moi a pesares das autoridades. Que viñeron aquí vestidos de domingo e a beber o paxariño de demagoxia e de cinismo. Chegou Rajoy, e dixo que só eran así coma simples fiíños de plastilina. E non o fendeu unha chispa. Chegou Trillo, e dixo que as praias estaban esplendorosas. E non o fendeu unha chispa. Chegou Aznar, e dixo que non facíamos máis que andar chorando o noso rancor polas esquinas. E non o fendeu unha chispa. E tamén chegou o Rei. E non foi para dicir “o sinto moito, non volverá a ocorrer”. O que dixo foi “ninguén veña a facerse fotos demagóxicas aquí”. E non lle caeu a cara de vergonza o dicilo como debería. E tampouco a el o fendeu unha chispa. Coa falta que facía.